Ordu’da akademisyenlerin geliştirdiği aparat, kalça protezlerinde çıkık riskini azaltacak

Ordu Üniversitesinde (ODÜ) geliştirilen aparat, kalça ameliyatlarında protezin doğru açıda yerleştirilmesi amacıyla kullanılacak.

ODÜ Tıp Fakültesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Abdullah Alper Şahin’in danışmanlığında, yaklaşık 8 ay önce kalça ameliyatlarına yönelik çalışma başlatıldı.

Doç. Dr. Şahin, Malatya Turgut Özal Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Öğretim Üyesi Dr. Mehmet Boz, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi Ömer Sinan Şahin, Karadeniz Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Caner Sancak ile yaptığı çalışma neticesinde “OrthoSurgical Angle Guide System (OSAGS)” adlı aparatı geliştirdi.

Mevcut ameliyatlarda göz kararı yerleştirilen kalça protezinin, yeni aparat sayesinde belirlenen doğru açıda yerleştirilmesi hedefleniyor.

Doç. Dr. Şahin, AA muhabirine, bu fikrin, bir yakınını ameliyat ettiği sırada karşılaştığı sıkıntıdan sonra aklına geldiğini söyledi.

Yakınına yaptıkları kalça protezinin yerinden çıkması üzerine bunu, “Daha kesin nasıl sonuçlandırabiliriz, böyle bir sıkıntıyla karşılaşmamak için ne yapabiliriz?” diye düşündüklerini anlatan Şahin, bir aparat planlayıp hem mühendis hem de doktor arkadaşlarıyla paylaştıklarını ifade etti.

Şahin, aparatın bilgisayar ortamında simülasyonunun yapıldığını belirterek, “Bunun üzerinden geliştirerek eksik yerleri tamamladık. Yaklaşık 8 aylık süreç sonunda son haline getirdik. Daha da ileri süreci olacak. Bununla alakalı patent başvurumuzu üniversitemiz aracılığıyla Türk Patent Kurumuna yaptık.” dedi.

Patent başvurusu öncesinde üniversitenin anlaşmalı olduğu firma tarafından dosyalarının incelendiğini aktaran Şahin, ürünün patentlenebileceği, ticarileşebileceği ve özgün olduğu kanıtlandıktan sonra başvurunun yapıldığını kaydetti.

Şahin, çalışmayı daha ileri götürebilmek için TÜBİTAK projesi başvurusunu da yaptıklarına işaret ederek, şöyle konuştu:

“İleriki aşamamız açıkçası şu olacak, deneysel çalışmaları bitirdikten sonra biz bunu sadece kalça protezlerinde değil, bir de omurga cerrahisinde de kullanmayı planladık. TÜBİTAK projesinden alacağımız destekle deneysel aşama bittikten sonra da aparatımızı dijitalleştirmeyi planlıyoruz. Böylelikle daha da hassas ölçümler yapabileceğiz.”

Bir sonraki aşamayı teknoloji transferi ofisiyle de görüştüklerini belirten Şahin, “Türk Patent Kurumundan onayı aldıktan sonra belki Avrupa ya da Amerika Patent Enstitüsüne de başvuru yapıp böyle basamak basamak giderek son haliyle iyi bir ürün ortaya çıkarmayı düşünüyoruz ve planlıyoruz.” ifadelerini kullandı.

Şahin, bu aparatı ilk aşamada kalça protezi ameliyatları için planlayarak yola çıktıklarını kaydederek, bunun en önemli avantajının kalça protezlerinde çıkık riskini azaltması olduğunu aktardı.

“Yaptığımız deneylerde aparatın faydalı olduğunu gördük”

Kalça protezi ameliyatlarından sonra çoğu zaman erken dönemde çıkık olursa hastayı bir daha ameliyata almak gerektiğini anlatan Şahin, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu hem protezin ömrünü kısaltıyor hem sağlık harcamalarını arttırıyor hem iş gücü kaybına neden oluyor hem de hastada psikolojik olarak ciddi bir etkiye neden oluyor. Biz bunu engellemek için bu yola çıktık. Bizim yaptığımız şey, en fazla protezde çıkığa neden olan kısmı en düzgün şekilde yapmaya çalışmak. Bunu ameliyat sırasında görerek, öncesinde planladığımız açılara göre ayarlayarak yapacağımız bir cihaz geliştirdik.”

Yaptıkları deneylerde aparatın faydalı olduğunu gördüklerini dile getiren Şahin, şunları kaydetti:

“Vücuda ameliyat sırasında koyduğumuz protezin bağlı olduğu çubuklar üstünden açı ölçümü yapıyoruz. Aslında bizim prosedürümüz ameliyatı etkileyecek bir prosedür değil. Bu omurga için de aynı, kalça protezi için de aynı. Tek avantajımız onu o anda kaç derecelik açıyla oraya gönderdiğimizi biliyoruz ve bu da bizim ameliyattan sonra çıkık riskimizi hem de ameliyat süremizi azaltıyor. Belki hastanın tekrar tekrar ameliyat olma ihtimalini azaltıyor.”

Şahin, protez ameliyatlarında protez kısmını genelde göz kararı yerleştirdiklerini aktararak, şunları kaydetti:

“Tabii bu deneyimlendikçe, 10 yıllık hekim ile bir yıllık cerrahın protezi yerleştirme şekli aynı olmuyor. Deneyim arttıkça daha net açılarla yerleştirebiliyorsunuz. Ama bu aparat sayesinde bir yıllık bir cerrah da onu uygun açıda yerleştirebilecek. 10 yıllık cerrah da ameliyat sırasında bir sıkıntı yaşadığı zaman o aparatı kurup bakıp, ‘Bu açının belki şurasını düzeltmem gerekiyor.’ deyip anlık düzeltme yapabilecek. Bunun sadece kalça için değil, omurga için vida yerleştirirken de işe yarayacağını düşünüyoruz.”

KAYNAK: AA